عید قربان عید عبودیت وبندگی
عید قربان عید جنگ با شیطان خبیث
عید قربان عید زیر پا گذاشتن نفس سر کش
بر تمامی مسلمانان جهان تهنیت باد باد باد باد باد

 

عید قربان، پاک ترین عیدها است زیرا عید سر سپردگی و بندگی است، عید بر آمدن انسانی نو از خاکسترهای خویشتن خویش است.
عید قربان عید نزدیک شدن دلهایی است که به قرب الهی رسیده اند.
عید قربان عید بر آمدن روزی نو و انسانی نو است.
عيد قربان كه پس از وقوف در عرفات"مرحله شناخت" و مشعر "محل آگاهي و شعور" و منا "سرزمين آرزوها، رسيدن به عشق" فرامى رسد، عيد رهايى از تعلقات است. رهايى از هر آنچه غيرخدايى است. در اين روز زائر بیت الله الحرام، اسماعيل وجودش را، يعنى هر آنچه بدان دلبستگى دنيوى پيدا كرده، قربانی مى كند تا سبك بال شود.

خالی از لطف نخواهد بود اگر قبل ازآنکه به ریشه و سابقه عید قربان بپردازیم ، دو واژه «عید» و «قربان» را اندکی بررسی نماییم و با معانی و تفاسیر مختلف آن آشنا شویم:
لفظ «عید» از ماده «ع.و.د» است که به معنی «بازگشتن برای هدف مشخص» می باشد، ولی اولين معنايي که از عيد به ذهن مي رسد، تغييراتي است که انسان در ظاهر خود و يا در طبيعت مي بيند . اين آرايش ظاهري همچون پوشيدن لباس نو و آمدن بهار طبيعت به يک معنا عيد ناميده شده است.
از سوی دیگر در روايتي از امير المومنين علي عليه السلام آمده است که : «هر روزي که انسان در آن به زشتي آلوده نگردد آن روز عيد است» چرا که زشتي مهمترين بستر ظهور نزاع ميان آدميان است وباعث برهم خوردن آرامش دروني و بيروني انسان ها مي گردد و اين همان چيزي است که با عيد يعني آرامش و شادماني منافات دارد.
در تعریف قربان نیز آورده اند که:
«والقربان ما يقصد به القرب من رحمه الله من اعمال البر»
یعنی: قربان هر کار نيکي است که انسان به وسيله آن بخواهد به رحمت خدا نزديک گردد. بر این اساس می توان گفت قرباني نیز رمز فداکاري و ازخودگذشتگي و دادن جان در راه محبوب و حد نهايي تسليم در برابر معبود است يعني همچنان که خون قرباني را در راه خالق يکتا بي دريغ مي ريزیم، حاضریم بدون هرگونه تعقل و تامل در راه دفاع از حريم دين و اجراي فرامين آسماني خداوند متعال، از جان خود نيز بگذریم و خون خود را تقديم پيشگاه اقدسش نمایيم.
عید قربان را عید اضحی نیز می گویند و وجه تسمیه آن بدین لحاظ است که اضحی جمع (ضحی) است كه به معنای ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب می باشد و ضحی به موقعی گفته می شود كه خورشید، قبل از ظهر بالا می آید چنانچه در قرآن كریم آمده است: والشمس و ضحیها (قسم به خورشید و چاشتگاه آن). و چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می كنند و قربانی را اضحیه یا ضحیه گویند بدین سبب روز دهم ذی الحجه را كه قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می شود عید اضحی نیز می گویند.

 

 

این روز که يکى از دوعید بزرگ اسلامى است، داراى منزلتى والا نزد عموم مسلمانان مي باشد، این روز، روز خجسته و مبارکى است که مسلمانان به حج رفته، پس از تمام شدن ‏اعمال حجشان، قربانى مى ‏کنند و پس از قربانى، آنچه بر آنان در حال احرام حرام شده‏ بود، حلال مى ‏گردد، لذا آن روز را عيد تلقى مى ‏کنند عيدى که پس از انجام وظايف ‏سنگين حج، به عنوان جايزه الهى و رهایی از احرام پیش می آید. 

 


منشاء این روز به عنوان عید ، ريشه در زمان حضرت ابراهيم دارد زیرا مطابق بيان قرآن كريم، حضرت ابراهيم علیه السلام، از جانب خدا ماموريت يافت فرزندش اسماعيل را ذبح نمايد. لذا ایشان پس از مشورت با اسماعيل علیه السلام، آماده اجراي فرمان الهي شدند اما با صبر در اطاعت و تسليم و رضايت از آزمايش الهي سرافراز بيرون آمدند و خداوند با تبديل ذبح اسماعیل علیه السلام به قرباني او را به پدر برگرداند و پيامبران پس از حضرت ابراهيم از نسل ايشان برگزيده شدند. از این روی، خداوند براي بزرگداشت اين خاطره توحيدي و اخلاص الهي مقرر فرموده که هر سال در موسم حج در وادي مني توسط زوار بيت الله الحرام گوسفند، گاو و يا شتري ذبح گردد تا آن صحنه فوق العاده درخشان چون نوري براي هميشه در تاريخ انسانيت بدرخشد و خاطره ازخودگذشتگي آن دو بنده مخلص (ابراهيم و اسماعيل) سندي براي نمايش شرف و فضيلت آدميت باشد.

در کنار اعمال خاص این روز که به صورت مبسوط در کتب مختلف آورده شده است، مطلب دیگری ذهن انسان را به خود مشغول می کند و آن تجدید و تازه شدن اندوه آل محمد علیهم السلام است. زیرا طبق فرموده امام باقرعليه السلام اندوه آل محمدعليهم السلام در هر روز عيدي تازه مي گردد و دليل آن عدم برقراري حاكميت اسلامي به رهبري اهل بيت و محروميت بشريت از زمامداري و مرجعيت اهل بيت عليهم السلام است.
عبدالله بن ذبيان از امام باقرعليه السلام نقل كرده كه به او فرموده اند:
« يا عبدالله مامن يوم عيدللمسلمين اضحي ولافطرالا وهويجددالله لال محمدعليهم السلام فيه حزنا» .
یعنی: اي عبدالله ! هيچ روز عيدي از قربان و فطر بر مسلمانان نمي گذرد جز اين كه در آن اندوه و حزن آل محمدعليهم السلام تجديد و نو مي شود.
عرض كردم: چرا. فرمود: « انهم يرون حقهم في ايدي غيرهم». یعنی: آنان حقشان را در دستان ديگران مي بينند.
مطابق اين حديث شريف قرار داشتن حق اهل بيت در دستان ديگران عامل اندوه و حزن آنان است و اهل بيت در انتظار ظهور امام مهدي عليه السلام مي باشند تا حكومت اسلامي به رهبري اهل بيت عليهم السلام در سراسر جهان برقرار گردد و حق زمامداري و مرجعيت علمي به آنان باز گردد و بركات الهي بر مردم فرود آيد.

 

 

خدایا قسمت می دهم هر لحظه کمکم کنی تا نفسم را


به قربانگاه درگاهت عرضه کنم و تو قربانی شدن و نلرزیدن و نلغزیدن را عنایت فرما.


*عید سعید قربان مبارک*